Trong một tuyên bố đầy bất ngờ vào ngày 25/6, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, tiến trình đàm phán ngừng bắn giữa Iran và Israel đang “diễn ra thuận lợi”. Không chỉ dừng lại ở đó, ông còn úp mở về khả năng thiết lập một mối quan hệ “nào đó” với Iran – quốc gia từng được ông đưa vào danh sách “trục ma quỷ” trong nhiệm kỳ đầu. Trump nhấn mạnh: “Các cuộc tấn công của Hoa Kỳ vào Iran đã chấm dứt cuộc chiến.” Câu nói này lập tức gây chấn động chính trường, khi giới quan sát đặt câu hỏi: Mỹ có vai trò gì trong tiến trình hòa bình giữa hai kẻ thù không đội trời chung tại Trung Đông? Và liệu đây là dấu hiệu của một thỏa thuận lớn phía sau hậu trường?

Trong suốt hàng thập kỷ, Iran và Israel là hai quốc gia đứng ở hai chiến tuyến đối đầu trong gần như mọi vấn đề địa–chính trị khu vực. Iran hậu thuẫn cho các lực lượng như Hezbollah, Hamas, và các nhóm vũ trang tại Syria, Iraq – vốn bị Israel và phương Tây liệt kê là khủng bố. Trong khi đó, Israel không ngừng tiến hành các chiến dịch không kích vào các cơ sở hạt nhân và quân sự của Iran hoặc các nhóm thân Iran ở Syria, Gaza. Căng thẳng lên tới đỉnh điểm sau vụ Iran tấn công trả đũa Israel vào tháng 4/2025, dẫn đến hàng loạt cuộc không kích qua lại. Tuy nhiên, gần đây các tín hiệu cho thấy một sự “hạ nhiệt” đang diễn ra – dù âm thầm và không chính thức.

Không còn giữ vai trò Tổng thống, nhưng Trump vẫn là nhân vật gây ảnh hưởng lớn đến chính sách đối ngoại của đảng Cộng hòa. Những tuyên bố của ông trong bối cảnh cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2025 đang đến gần không đơn thuần là thông điệp chính trị, mà có thể là “tiết lộ có chủ đích” về một thỏa thuận ngầm giữa các bên. Trong nhiệm kỳ trước, Trump từng khiến thế giới ngạc nhiên khi thiết lập Thỏa thuận Abraham, giúp bình thường hóa quan hệ giữa Israel và nhiều nước Ả Rập như UAE, Bahrain, Morocco… Liệu ông đang muốn tái lập kỳ tích ngoại giao ấy với một “kẻ thù không tưởng” – Iran?

Dù không trực tiếp tham chiến, Mỹ vẫn là người chơi chủ chốt tại Trung Đông. Các đòn không kích gần đây của Mỹ vào lực lượng thân Iran tại Syria, Iraq hay Yemen đã góp phần làm suy yếu thế đối đầu trực tiếp giữa Iran và Israel. Một khi Washington giảm leo thang, cả Tehran và Tel Aviv đều có lý do để “xuống thang”, tránh bị lôi kéo vào một cuộc chiến toàn diện không ai mong muốn. Trong bối cảnh đó, việc Trump tuyên bố “cuộc chiến đã kết thúc” và “ngừng bắn đang tiến triển thuận lợi” không phải là lời nói suông, mà là tín hiệu cho thấy Mỹ đã thúc đẩy một số cuộc đối thoại hậu trường – có thể thông qua các kênh trung gian như Qatar, Oman hoặc Nga.

Các chuyên gia cảnh báo rằng, mặc dù tiến trình ngừng bắn – nếu có – là bước đi tích cực, nhưng sẽ khó bền vững nếu không có những nhượng bộ lớn từ cả hai bên. Iran có thể yêu cầu Mỹ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt, trong khi Israel đòi hỏi Tehran chấm dứt hoàn toàn chương trình hạt nhân và ngưng hậu thuẫn cho các nhóm vũ trang. Điều trớ trêu là: cả hai yêu cầu trên đều từng thất bại trong các vòng đàm phán trước đây. Vì vậy, nhiều nhà phân tích cho rằng những gì đang diễn ra chỉ là “ngừng bắn tạm thời” mang tính chiến thuật, chứ chưa đạt tới hòa bình bền vững.

Thông tin ngừng bắn giữa Iran và Israel nếu được xác nhận chính thức sẽ tạo ra hiệu ứng tức thì lên các thị trường toàn cầu. Cụ thể:

• Giá dầu có thể giảm nhẹ, do lo ngại gián đoạn nguồn cung ở Trung Đông tạm thời lắng dịu.

• Vàng có thể bị bán tháo, vì nhà đầu tư sẽ rút vốn khỏi tài sản trú ẩn.

• Bitcoin và chứng khoán Mỹ có thể tăng, do khẩu vị rủi ro được cải thiện trong ngắn hạn.

Tuy nhiên, nếu thỏa thuận bị phá vỡ hoặc chỉ là “chiến thuật chính trị” trước bầu cử Mỹ, thì tâm lý thị trường sẽ lại đảo chiều rất nhanh.

Disclaimer: Bài viết chỉ có mục đích thông tin, không phải lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ trước khi ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của bạn.