Bitcoin và sự tái cấu trúc hệ thống tiền tệ toàn cầu: Đồng đô la mất vị thế, cơ hội cho tài sản siêu quốc gia

Đồng đô la Mỹ đang mất vị thế lịch sử

Với việc thâm hụt kép của Hoa Kỳ (cả ngân sách và thương mại) tiếp tục nới rộng, niềm tin của thị trường toàn cầu vào đồng đô la như tài sản trú ẩn an toàn đang lung lay. Cùng lúc đó, chủ nghĩa bảo hộ thương mại lan rộng khiến các dòng vốn toàn cầu bắt đầu tái cơ cấu theo hướng đa dạng hơn. Sự chuyển dịch này có khả năng làm giảm tỷ trọng USD trong dự trữ ngoại hối của nhiều quốc gia.

Coinbase cho rằng tình hình hiện tại có thể kích hoạt một chu kỳ điều chỉnh danh mục tài sản quy mô lớn trên toàn cầu, mà trong đó Bitcoin đang nổi lên là lựa chọn thay thế hấp dẫn nhờ tính trung lập và phi tập trung.

Bitcoin - ứng viên sáng giá trong kỷ nguyên tài sản siêu quốc gia

Khác với vàng - tài sản truyền thống chịu sự kiểm soát vật lý và pháp lý - Bitcoin có thể lưu trữ, giao dịch và bảo vệ bằng kỹ thuật số. Điều này giúp Bitcoin tránh được các rủi ro về kiểm soát vốn và trừng phạt tài chính. Chẳng hạn, vàng của Nga bị đóng băng trong các ngân hàng phương Tây sau xung đột Ukraine là một minh chứng rõ nét.

Bitcoin sở hữu 3 đặc điểm then chốt:

• Không chịu kiểm soát chính phủ

• Không yêu cầu cơ sở hạ tầng vật lý lưu trữ

• Có thể được tiếp cận bởi bất kỳ quốc gia hoặc nhóm thu nhập nào

Chính điều này giúp Bitcoin được xem là tài sản “siêu quốc gia”, đặc biệt phù hợp trong thương mại quốc tế nơi các bên cần tài sản trung lập.

Vì sao lại là thời điểm này?

Trước đây, quá trình phi đô la hóa được cho là sẽ mất “nhiều thế hệ”. Tuy nhiên, chuỗi sự kiện gần đây – gồm:

• Chiến tranh Nga – Ukraine

• Trừng phạt tài chính toàn cầu

• Biến động vĩ mô từ các chính sách tiền tệ của Fed

• Chủ nghĩa dân túy và bảo hộ

…đã đẩy nhanh quá trình này hơn bao giờ hết.

Kể từ năm 2022, sự nổi lên của ETF Bitcoin giao ngay và các công cụ tài chính mới đã giúp Bitcoin tiếp cận được với nhà đầu tư tổ chức dễ dàng hơn, từ đó mở rộng cơ sở nắm giữ và tăng thanh khoản đáng kể.

Tình hình nắm giữ Bitcoin của các quốc gia

Một số quốc gia đã bước vào giai đoạn đầu của việc thiết lập dự trữ Bitcoin chiến lược, bao gồm:

• Mỹ: tháng 3/2025, chính thức thành lập Quỹ Dự trữ Bitcoin Chiến lược từ 198.000 BTC tịch thu

• Trung Quốc: ước tính nắm giữ ~190.000 BTC

• Các nước khác đang nghiên cứu: Nhật Bản, Đức, Phần Lan, Thụy Sĩ, Ba Lan, Séc

Dự trữ này không chỉ mang tính chiến lược mà còn là động thái phòng vệ trước khả năng USD mất vị thế chi phối trong hệ thống tài chính toàn cầu.

Vàng cũng đang phục hồi vai trò truyền thống

Từ 2024 đến 2025, tỷ trọng của vàng trong dự trữ quốc tế đã tăng từ 10% lên khoảng 23%. Việc vàng được nâng lên Tài sản cấp 1 (Level 1) theo Basel III từ ngày 1/7/2025 cũng sẽ thúc đẩy quá trình phi đô la hóa mạnh mẽ hơn nữa.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng Bitcoin - với đặc tính “kỹ thuật số, phi tập trung và không thể bị trừng phạt” - đang ngày càng được ưu tiên hơn trong môi trường địa chính trị rủi ro cao.

Sự thay đổi trong hành vi đầu tư tổ chức

Trong suốt 20 năm qua, nhiều tổ chức như quỹ hưu trí, công ty bảo hiểm... đã giữ hàng chục nghìn tỷ USD tài sản định giá bằng đô la nhưng không có các chiến lược phòng vệ hiệu quả. Khi vai trò của đồng USD bị đặt dấu hỏi, họ bắt buộc phải đa dạng hóa.

Với việc hệ thống tài chính toàn cầu tiến tới đa cực và phi tập trung hơn, các tổ chức này sẽ cần tái cấu trúc danh mục. Và Bitcoin – đại diện tiêu biểu của “tài sản lưu trữ giá trị siêu quốc gia” – nổi lên như một lựa chọn chiến lược.

Bitcoin: Kho lưu trữ giá trị hay công cụ chống lạm phát?

Coinbase phân biệt rõ giữa:

• Kho lưu trữ giá trị: bảo toàn giá trị lâu dài qua nhiều chu kỳ đầu tư

• Công cụ chống lạm phát: bảo vệ sức mua ngắn hạn

Bitcoin có thể không phòng ngừa lạm phát ngắn hạn hiệu quả như một số tài sản khác, nhưng lại có khả năng duy trì giá trị dài hạn cực kỳ đáng chú ý – đặc biệt khi hệ thống tiền tệ hiện tại đang ở thời điểm bước ngoặt.

Dự đoán vốn hóa Bitcoin trong hệ thống tiền tệ mới

Coinbase cho rằng:

Nếu chỉ 10% trong tổng số 12.36 nghìn tỷ USD dự trữ quốc tế toàn cầu chuyển sang Bitcoin, thì vốn hóa thị trường Bitcoin có thể tăng thêm 1.2 nghìn tỷ USD trong dài hạn.

Kịch bản này là hoàn toàn khả thi trong giai đoạn thị trường tài chính toàn cầu đang tìm kiếm một chuẩn dự trữ thay thế cho USD – vốn đang suy yếu do yếu tố nội tại lẫn địa chính trị.

Kỷ nguyên của tài sản siêu quốc gia đã bắt đầu?

Hệ thống tiền tệ toàn cầu đang trải qua một sự tái định hình sâu sắc, khi các quốc gia dần rút bớt sự phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ. Trong quá trình đó, Bitcoin có tiềm năng trở thành một phần cốt lõi của “hệ thống dự trữ thế giới mới”.

Việc các chính phủ bắt đầu tích trữ BTC, kết hợp với nền tảng pháp lý đang hình thành, báo hiệu rằng crypto – đặc biệt là Bitcoin – không còn là tài sản bên lề, mà đang được đưa vào chiến lược tài chính quốc gia.